Günlük Notlar Yazılar

Direnç Göstermek Ne Demek? Zorluklara Karşı İnsan Dayanıklılığının Gerçek Hikâyesi Hayat hiçbir zaman düz bir çizgi değil. Bazen planlarımız suya düşer, bazen beklenmedik engellerle karşılaşırız. İşte tam da bu anlarda “direnç göstermek” kavramı devreye girer. Peki, direnç göstermek ne demek? Sadece sabretmek mi? Yoksa her düşüşten sonra yeniden kalkacak gücü bulmak mı? Bu yazıda, insan doğasının en güçlü reflekslerinden biri olan direncin anlamını verilerle, gerçek hikâyelerle ve yaşamdan kesitlerle ele alacağız. — Direnç Göstermek Nedir? İnsan Doğasının En Temel Gücü Direnç göstermek, zorluklar karşısında pes etmemek, mücadele etmeye devam etmek ve uyum sağlayarak yoluna devam edebilmek demektir. Psikolojide bu kavram…

Aldatmanın İngilizcesi Ne? Bir Kelimenin Ötesinde Sadakat, Güven ve İnsan Doğası Bir Kelimeden Fazlasını Sorgulamak Hiç düşündünüz mü, bir kelimenin başka bir dildeki karşılığı bazen sadece bir çeviri değildir; aynı zamanda bir kültürün, bir toplumun ve bir insan davranışının aynasıdır. “Aldatma” kelimesi de tam olarak böyle. Sadece bir eylemi değil, insan ilişkilerindeki en derin kırılma anını, en güçlü güven sarsıntısını temsil eder. Peki İngilizce’de “aldatma” ne demek? En temel karşılıklarıyla cheating, betrayal ve infidelity kelimeleri kullanılır. Ancak bu üç kelime, farklı anlam tonları ve duygusal derinlikleriyle birbirlerinden ayrılır. Şimdi gelin, bu kelimelerin ardındaki dünyayı hem erkeklerin objektif yaklaşımı hem de…

İzale-i Şuyu Alıcı Çıkmazsa Ne Olur? Antropolojik Bir Perspektiften Bakış Giriş: Kültürlerin Derinliklerine Yolculuk Bir antropolog olarak, kültürlerin karmaşık yapısını ve insanların kendilerini ifade etme biçimlerini anlamak her zaman büyüleyici bir yolculuk olmuştur. Her topluluk, kendi değerleri, normları ve ritüelleri aracılığıyla dünyayı şekillendirir. Bu bakış açısıyla, toplumsal olayları sadece yüzeysel bir gözle değil, derinlemesine incelemek önemlidir. Bugün, “İzale-i şuyu” kavramını ele alırken, yalnızca hukuki ya da ticari bir işlem olarak görmek yerine, bu kavramı daha geniş bir toplumsal bağlamda ve kültürel ritüellerin, sembollerin ve kimliklerin ışığında anlamaya çalışacağım. İzale-i Şuyu ve Toplumsal Yapılar İzale-i şuyu, Türk Medeni Kanunu’nda yer alan…

Güvercin Evde Ne Yer? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Okuma Toplum çoğu zaman bir güvercin gibidir: evcilleştirildiğinde düzenin parçası olur, ama aynı zamanda özgürlüğün de simgesidir. Bu yazı, bir siyaset bilimcinin penceresinden “Güvercin evde ne yer?” sorusunu yalnızca biyolojik değil, politik bir merak olarak ele alır. Çünkü bir canlıyı nasıl beslediğimiz, aslında bir toplumu nasıl yönettiğimizi de anlatır. Güvercin ve İktidar: Kimin Eliyle Besleniyoruz? Güvercin evde ne yer? Sadece buğday, arpa ya da yem değil; iktidarın sunduğu sınırlı seçeneklerdir belki de. Güvercin, evin içinde özgür gibi görünür ama uçuş rotası, insanın elindedir. İktidar tam da böyle işler: bireye yaşam alanı verir,…

Gökzem Ne Demek? Gücün, Görüşün ve Gökyüzü Kadar Geniş Bir Siyaset Alanının Yeni Sembolü Bir siyaset bilimci olarak her zaman şu soruyla ilgilenmişimdir: İnsan, gücü nasıl görür? Kimileri için güç somut bir iktidar aracıdır, kimileri içinse bir algı, bir inanç ya da bir semboldür. Gökzem kavramı tam da bu sorgulamanın ortasında yer alır — gök (yükseklik, yücelik, ideallik) ve “zem” (yer, temel, düzen) kelimelerinin birleşimiyle oluşan bir kavramsal metafordur. Bu özgün terim, hem iktidarın göğe yönelen hırsını hem de toplumun yeryüzündeki dengelerini temsil eder. Gökzem, kısaca “göksel ideallerle dünyevi gerçekler arasındaki siyasal dengeyi” ifade eder. Ama gelin bu kavramı, güç…

Handikap Nasıl Kullanılır? Kökenlerden Yapay Zekâ Çağına Uzanan Pratik Bir Rehber Konuya tutkuyla bağlıyım çünkü “handikap” yalnızca bir bahis terimi değil; adaleti, dengeyi ve stratejiyi aynı masaya oturtan bir düşünme biçimi. Gelin, bir grup arkadaş gibi samimi bir sohbette, handikabın nereden geldiğini, bugün nasıl kullanıldığını ve yarın neleri dönüştürebileceğini birlikte masaya yatıralım. Kısa tanım: Handikap, güçlü ve zayıf taraf arasındaki farkı kapatmak için güçlü olana sanal bir dezavantaj (eksi), zayıf olana sanal bir avantaj (artı) ekleyen sistemdir. Bahiste maça başlamadan skor ayarı yapılır; golfte ekstra vuruş hakkı, e-sporda eşleştirme dengesi gibi… Handikabın Kökeni: Hipodromdan Golf Çimlerine Handikap, tarihsel olarak at…

Ayşe Hanımefendi Nasıl Yazılır? – Dilde Zarafet, Anlamda Derinlik Kelimelerin dünyasında her detayın bir anlamı vardır. Bazen bir harf, bir boşluk, hatta bir büyük harf bile duyguyu, saygıyı ve anlamı değiştirir. “Ayşe Hanımefendi nasıl yazılır?” sorusu da bu inceliğin tam merkezinde yer alıyor. Ben, konulara farklı açılardan bakmayı seven biri olarak, bu yazıda sadece dilbilgisel bir yanıt vermek istemiyorum. Çünkü bu ifade, hem dilimizin nezaketini hem de toplumsal algımızı yansıtan çok katmanlı bir yapıya sahip. Gelin, birlikte hem yazım kurallarına hem de bu kelimenin arkasındaki kültürel ruha bakalım. — “Ayşe Hanımefendi” Yazımı: Doğru Kullanımın İncelikleri Türk Dil Kurumu’na göre “hanımefendi”…

Gluteni Kimler Kullanamaz? Antropolojik Bir Bakış Bir antropolog olarak farklı coğrafyalarda sofralara oturduğumda, sadece yemek değil; ritüellerin, sembollerin, kimliklerin ve topluluk bağlarının da paylaşıldığını görürüm. Gluten, yani buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan protein, insanlık tarihinin en eski ortak paydalarından biridir. Ancak herkes için dost değildir. “Gluteni kimler kullanamaz?” sorusu, yalnızca tıbbi bir mesele değil; aynı zamanda kültürlerin beslenme alışkanlıkları ve kimlik inşalarıyla da ilgilidir. Glutenin Tarihsel Arka Planı Glutenin serüveni, on bin yıl önceki tarım devrimiyle başladı. Buğdayın evcilleştirilmesi, insanları avcı-toplayıcı hayattan yerleşik yaşama taşıdı. Ekmek ve tahıl, yalnızca besin değil; bereketin sembolü oldu. Ancak tarihte bazı insanlar…

Gezegen Neye Denir? Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Üzerine Bir Ekonomistin Girişi Ekonomi, insanların sınırlı kaynaklarla sonsuz ihtiyaçları arasında seçimler yapmasını inceleyen bir bilim dalıdır. Bu sınırlılıklar, sadece finansal değil, doğal kaynakları da kapsar. Gelecekteki ekonomik senaryoları anlamak için, gezegenimizin doğal kaynaklarının sınırlılığı ve bu sınırlılıkların bireysel ve toplumsal düzeyde yarattığı sonuçları düşünmek son derece önemlidir. Peki, gezegen neye denir? Bu sorunun ekonomi perspektifinden yanıtı, kaynakların nasıl dağıldığı, bu kaynaklarla yapılan seçimlerin toplumsal refah üzerindeki etkileri ve sürdürülebilir kalkınma anlayışı ile doğrudan ilişkilidir. Ekonominin temel ilkelerinden biri, kaynakların sınırlı olduğudur. Dünya üzerindeki doğal kaynaklar sınırlıdır ve…

Hava Yastıklarının İçindeki Gaz Nedir? Komik Bir Merakın Bilimle Buluşması Arabanın direksiyonunun ortasından bir anda çıkan koca yastığa bakıp, “Bunun içinde ne var acaba? Helyum mu, balon gibi sesimiz incelir mi?” diye soran tek kişi ben değilim herhalde. Hatta eminim ki, erkekler bunu öğrenince “Tamam, anladım. Çözüme odaklanalım!” derken, kadınlar da “Ama bu bizi nasıl hissettiriyor?” diye sorgulamıştır. İşte tam burada mizah ve bilim bir araya geliyor. Gazı Açıklıyoruz: Patlamanın Ardındaki Sır Gerçekten hangi gaz var? Hava yastıklarının içinde genellikle azot gazı (N₂) bulunur. Kazanın gerçekleştiği o korkunç saniyede, hava yastığının içindeki sistem sodyum azit (NaN₃) adlı kimyasalı hızla parçalar.…